Güvercinlerde Dış Çiçek Hastalığı: Belirtileri, Korunma Yöntemleri ve Aşı Uygulaması

Güvercin yetiştiriciliğinde en sık karşılaşılan problemlerden biri dış çiçek hastalığıdır. Halk arasında “çiçek” veya “güvercin çiçeği” olarak da bilinen bu hastalık, özellikle yaz aylarında ve sivrisineklerin yoğun olduğu dönemlerde salgınlar şeklinde görülebilir. Güvercin hastalıkları arasında viral kökenli olmasıyla dikkat çeken dış çiçek, çoğu zaman ölümle sonuçlanmasa da güvercinlerin genel sağlık durumunu ve performansını ciddi şekilde etkiler. Bu makalede, güvercinlerde dış çiçek hastalığı nedir, nasıl bulaşır, belirtileri nelerdir, nasıl korunulur ve çiçek aşısı nasıl uygulanır gibi sorulara kapsamlı yanıtlar bulacaksınız.

Güvercinlerde Dış Çiçek Hastalığı Nedir?

Dış çiçek hastalığı, Avipoxvirus adı verilen bir virüsün neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyondur. Bu virüs yalnızca güvercinleri değil, birçok kanatlı hayvanı da etkileyebilir. Güvercinlerde genellikle deri üzerinde, özellikle gaga çevresinde, göz kapaklarında, ayaklarda ve kanatlarda kabarcık şeklinde lezyonlarla kendini gösterir. Hastalığın bir diğer formu olan difteritik çiçek, ağız içi ve solunum yollarında beyaz plaklar oluşturabilir ve daha ağır seyreder.

Güvercinlerde Dış Çiçek Hastalığının Belirtileri

Çiçek hastalığı genellikle şu belirtilerle ortaya çıkar:

• Gaga çevresinde, gözlerde ve ayaklarda kabarcık, yara ve kabuk oluşumu

• Yaraların zamanla sertleşmesi ve kahverengi kabuk haline gelmesi

• Göz çevresinde yaralar nedeniyle görme zorluğu

• Gaga ve ağız içindeki lezyonlar nedeniyle yem yemede zorlanma

• İştahsızlık ve zayıflama

• Yarış güvercinlerinde performans kaybı

Belirtiler hastalığın şiddetine göre değişebilir. Derideki lezyonlar genellikle 3–5 hafta içinde kabuklanıp düşer, ancak bu süreçte güvercinin bağışıklığı zayıflar ve ikincil enfeksiyon riski artar.

Güvercinlerde Dış Çiçek Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Dış çiçek hastalığının bulaşma yolları şunlardır:

• Sivrisinekler ve diğer kan emici böcekler

• Hasta kuşlarla doğrudan temas

• Yemlik, suluk, tüneklik gibi ortak kullanılan ekipmanlar

• Yara ve lezyonlardaki kabukların ortama düşmesi

Özellikle yaz aylarında sivrisinek popülasyonunun artmasıyla hastalık daha hızlı yayılır.

Güvercinlerde Dış Çiçek Hastalığının Zararları

• Yavru güvercinlerde gelişim geriliği

• Yarış güvercinlerinde kondisyon kaybı

• İştah azalmasına bağlı kilo kaybı

• Gözü kapatan lezyonlar nedeniyle görme kaybı

• Ölüm nadir görülse de toplu salgın riski vardır

Güvercinlerde Dış Çiçek Hastalığından Korunma Yöntemleri

1. Aşılama

• Çiçek hastalığından korunmanın en etkili yolu aşıdır.

• Güvercinlere özel çiçek aşıları, genellikle kanat zarı (wing web) yöntemiyle uygulanır.

• Aşı, 4–6 haftalık yavrulara yapılmalı ve yaz aylarından önce uygulanmalıdır.

• Güçlü salgın riski olan bölgelerde yılda bir kez tekrar yapılması önerilir.

2. Sivrisinek Mücadelesi

• Kümes çevresinde su birikintileri olmamalı.

• Pencerelere sineklik veya ince tel örgü takılmalı.

• Zararsız böcek kovucular kullanılabilir.

3. Kümes Hijyeni

• Kümes her zaman temiz, kuru ve havadar tutulmalı.

• Yemlik, suluk ve tünekler düzenli dezenfekte edilmeli.

• Kalabalık barındırmadan kaçınılmalı.

4. Karantina Önlemleri

• Yeni alınan güvercinler 2–3 hafta karantinada tutulmalı.

• Hasta kuşlar sağlıklılardan ayrı bir kafeste bakılmalı.

5. Beslenme ve Bağışıklık

• Güvercinlere dengeli bir tahıl karışımı verilmelidir.

• Özellikle Vitamin A ve Vitamin E bağışıklığı destekler.

• Mineral, vitamin ve probiyotik takviyesi faydalıdır.

Güvercinlerde Dış Çiçek Hastalığı Tedavisi

Dış çiçek hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, çünkü virüs kaynaklıdır. Ancak hastalık süresince güvercine destek olunabilir:

• Lezyonlara iyot, povidon iyot veya hafif antiseptikler sürülmeli.

• Kabuklar kesinlikle koparılmamalı.

Güvercinlerde Çiçek Aşısı Nasıl Yapılır?

• Aşı genellikle kanat zarına iğne ileile ilgili

• Aşı uygulandıktan 7–10 gün sonra bölgede küçük bir şişlik oluşması, aşının tuttuğunu gösterir.

• Hasta veya zayıf kuşlara aşı yapılmamalıdır.

Sonuç

Güvercinlerde dış çiçek hastalığı, Ozamanında aşı yapmak, kümesi temiz tutmak ve sivrisineklerle mücadele etmektir. Dengeli beslenme ve düzenli vitamin desteği de güvercinlerin bağışıklığını güçlü tutarak çiçek hastalığının zararlarını en aza indirir.

Unutulmamalıdır ki, önlem almak tedavi etmekten her zaman daha kolaydır. Sağlıklı, güçlü ve verimli güvercinler için hijyen, aşı ve doğru bakım üçlüsüne önem verilmelidir Saygılarımla Ümmet Dilek .